اهمیت نصب درهای بازشو ایمنی
چند روز قبل، مردی میانسال در یکی از ایستگاه‌های مترو پایتخت، وارد حریم ریلی شد اما همین کار به قیمت جانش تمام شد. وقتی به بازپرس جنایی تهران خبر رسید که مرد میانسالی در یکی از ایستگاه‌های مترو با قطار برخورد کرده و جانش را از دست داده است؛ به دستور بازپرس، تحقیقات در این پرونده آغاز و مشخص شد مرد ۶۰ساله یک جفت کفش نو خریده و در ایستگاه، کنار سکو ایستاده بود تا قطار برسد، اما به‌دلیل ازدحام جمعیت ناگهان جعبه کفشی که در دست داشت، روی ریل افتاد.
پس از این اتفاق مرد میانسال به جای اینکه از ماموران مستقر در مترو کمک بخواهد، خود برای برداشتن کفش از روی ریل اقدام کرد که ناگهان قطار رسید و با مرد میانسال برخورد کرد.
به جز حوادثی از این دست، متاسفانه در این سال‌ها، برخی موارد خودکشی نیز در ایستگاه‌های مترو گزارش شده است. در این زمینه عده‌ای از کارشناسان معتقدند در ایستگاه‌های مترو دوربین‌های مداربسته وجود دارد، اما این اقدامات و نظارت‌ها کفایت نمی‌کند و فقط با نصب درهای بازشو ایمنی (pst) در ایستگاه‌های مترو می‌توان ایمنی کامل ایستگاه‌های مترو را محقق کرد.
همکاری مسئولان مترو و آتش‌نشانی
سال گذشته جلسه مشترک شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه و سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران باهدف برقراری تعامل بیشتر و ارتقای ایمنی در شهر زیرزمینی برگزار شد.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه در این جلسه که با حضور سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران و جمعی از مدیران و معاونان دو شرکت برگزار شده بود، در خصوص مجهزشدن آتش‌نشانی به سیستم‌های ارتباطی ایستگاه‌های مترو تهران گفت: «اگر تقویت این سیستم به‌صورت مشترک انجام شود، برای هر دو مجموعه چه در بخش کاهش هزینه‌ها و چه از لحاظ مجهز شدن به سامانه‌های امن و باکیفیت ارتباطی، مفید است، ما نیز از همکاری‌های مشترک در حوزه‌های فناور پایه و هوشمندسازی بسترهای ارتباطی استقبال می‌کنیم.»
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه با تاکید بر اینکه ارتقای ایمنی ایستگاه‌ها و اطمینان از سیستم‌های اعلام و اطفای حریق باید از ایستگاه‌های تقاطعی و پرتردد آغاز شود، ادامه داد: «همه عوامل این شرکت تلاش می‌کنند کوچک‌ترین آسیبی در زمینه امنیت سفر و ایمنی مسافران وجود نداشته باشد و مدیران عملیات و حوزه ایمنی به جد، دغدغه مند و کوشا هستند.»
در ادامه این جلسه، سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با بیان اینکه سازمان آتش‌نشانی درباره ایمنی مترو حساسیت ویژه‌ای دارد گفت: «اگر حادثه‌ای در یکی از ایستگاه‌های مترو رخ دهد با توجه به شرایط و زیرزمینی بودن زیرساخت‌ها، امدادرسانی و تخلیه مسافران کار سختی است بنابراین باید کارهای پیشگیرانه که هزینه کمتری دارند و بازخوردهای بهتری را نیز ایجاد می‌کنند، بادقت و سرعت بیشتری انجام شود.»
نقش مترو در زمینه پدافند غیرعامل
جنگ روسیه و اوکراین، بعد ازجنگ جهانی دوم بزرگ‌ترین درگیری نظامی در اروپا به‌شمار می‌رود. در این جنگ، شهروندان اوکراینی در غیاب پناهگاه‌های جنگی، در ایستگاه‌های مترو پناه گرفتند.
عکس‌هایی که از حضور شهروندان اوکراینی در مترو منتشر شده است، نشان می‌دهد سازه‌های شهری تا چه حد می‌توانند کارکردهای دوگانه داشته باشند. کارکرد نخست در نقش مستقیمی است که برای آنها تعریف شده و کارکرد دوم در زمان بحران. حال این پرسش مطرح می‌شود این کارکردهای چندگانه در سازه‌های شهری پایتخت ایران نیز وجود دارند؟
به‌گفته مدیران شهری، اکثر ایستگاه‌های مترو در زمان بحران‌های طبیعی مثل زلزله ایمن هستند. یکی از کارشناسان این حوزه گفت: «در ساخت ایستگاه‌های مترو به موضوع پدافند غیرعامل توجه نشده است، زیرا هزینه‌های ساخت ایستگاه‌ها افزایش می‌یافت. تنها ایستگاه مترو قیطریه در زمان مدیریت آقای محسن هاشمی برای زمان‌های بحرانی مانند بمباران طراحی شد و این ایستگاه از این جهت متمایز از سایر ایستگاه‌های مترو است. هرچند با تغییر مدیریت در مترو، این ایستگاه هم نیمه‌کاره رها شد و بدون در نظر گرفتن بخش‌های پدافند غیرعامل به بهره‌برداری رسید.»
این کارشناس درخصوص اینکه ایستگاه‌های مترو تهران می‌توانند محل مناسبی برای اسکان شهروندان در زمان بحران باشد، تاکید کرد: «یکی از چالش‌های اصلی ایستگاه‌های مترو تهران، نبود سرویس بهداشتی عمومی در این سازه‌هاست، متاسفانه تنها برای کارکنان هر ایستگاه سرویس بهداشتی محدود ایجاد شده است. این مساله به خودی‌خود یکی از چالش‌های اصلی برای ایفای نقش پناهگاه برای شهروندان به شمار می‌رود.»
مسعود درستی، مدیرعامل شرکت مترو تهران نیز چندی پیش در پاسخ به سوالی درباره ایمنی ایستگاه‌های مترو در شرایط اضطراری گفت: «مترو تهران فی‌نفسه نوعی پدافند غیرعامل محسوب می‌شود. خطوط مترو در عمق هستند و به جز ایستگاه‌ها، رخ نمایی بیرونی ندارند. امیدواریم هیچگاه جنگ در کشور رخ ندهد، ولی اگر این اتفاق پیش آید این اطمینان را داریم که حتی مترو تهران از مترو اوکراین هم ایمن‌تر است.»
