لایحه دفاعیه استرداد جهیزیه

جهیزیه چیست؟

مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی تهیه وسایل زندگی جزو نفقه به حساب می آید و قانونا بر عهده شوهر است و زن هیچ تکلیف قانونی برای تهیه جهیزیه ندارد اما در عرف و مطابق آداب و رسوم اجتماعی ،خانواده زن تمام یا بخشی از وسایل مورد نیاز برای زندگی مشترک را برای آنها تامین می کند و زن آنها را با خود به خانه همسرش می برد.

مطابق اصول حقوقی اموالی که زن به عنوان جهیزیه به خانه همسر می برند در مالکیت زن است و شوهر در واقع امانت دار این اموال بوده و از آنها استفاده می کند. تا زمانی که زن و شوهر پایبند زندگی مشترک خود هستند هیچ مشکلی در استفاده از جهیزیه وجود ندارد اما در صورتی که زندگی مشترک آنها به پایان برسد و زن و شوهر بخواهند از هم جدا زندگی کنند و بر سر مالکیت وسایل منزل به اختلاف برسند، دعوایی به عنوان استرداد جهیزیه قابل طرح می شود.

دعوای استرداد جهیزیه

دعوای استرداد جهیزیه دعوایی حقوقی است و مانند هر ادعای دیگری که در دادگاه مطرح می شود مدعی برای اثبات ادعایش نیاز به دلیل و مدرک  و لایحه دفاعی قوی دارد.

تنظیم لایحه دفاعیه استرداد جهیزیه

لایحه دفاعیه استرداد جهیزیه باید شامل مدارکی دال بر اثبات بردن جهیزیه به منزل شوهر باشد. معمولا خانواده زن موقع دادن جهیزیه لیستی با عنوان سیاهه (لیست جهیزیه) تهیه و به امضای چند شاهد از جمله خود داماد و خانواده او درمی آورد تا مدرک و سندی برای دادن جهیزیه داشته باشند.  اما در مواردی ممکن است لیست جهیزیه وجود نداشته باشد که اثبات مالکیت زن بر جهیزیه کمی سخت می شود.

در تنظیم لایحه دفاعیه استرداد جهیزیه باید فردی متخصص در حقوق خانواده وارد عمل شود در صورتی که سیاهه جهیزیه به عنوان سند عادی وجود نداشته باشد تنظیم کننده لایحه باید دلایل دیگری از جمله فاکتور اجناس خریداری شده به نام زن یا خانواده او یا شهادت شهود را برای اثبات مالکیت زن بر جهیزیه ضمیمه لایحه دفاعیه کند. مسلما  هیچ ادعایی بدون دلیل و مدرک در دادگاه ثابت نمی شود.

در مقابل طرح دعوای استرداد جهیزیه از طرف زن، شوهر هم می‌تواند با لایحه دفاعیه استرداد جهیزیه از حقوق خود بر اموال دفاع کند. مثلاً با ارائه فاکتور های وسایلی که توسط خودش خریداری شده می تواند مالکیت خود بر وسایل خانه را ثابت کند .

در خصوص اموالی هم که در طول زندگی مشتری تهیه شده و فاکتوری به نام هیچ کدام از مرد و زن وجود نداشته باشد ، دادگاه با در نظر داشتن نیاز مرد و زن وسایل را میان شان تقسیم می کند.

ارسال اظهارنامه برای استرداد جهیزیه

معمولاً زن برای استرداد جهیزیه اقدام به تنظیم اظهارنامه و ارسال آن به شوهر می نماید اما در صورتی که شوهر از رد جهیزیه امتناع کند و نسبت به جهیزیه تصرف مالکانه داشته باشد زن می تواند از طریق طرح دعوای استرداد جهیزیه و تنظیم و ارائه لایحه دفاعیه استرداد جهیزیه از دادگاه درخواست رسیدگی کند.

برای جلوگیری از جابجایی وسایل توسط شوهر و ممانعت شوهر از ورود به منزل و یا از بین بردن یا تخریب وسایل لازم است زن به همراه دادخواست استرداد جهیزیه ، تقاضای صدور قرار تامین خواسته نیز بنماید.

استرداد جهیزیه قبل از طلاق

استرداد جهیزیه هم قبل از طلاق و هم بعد از طلاق امکان پذیر است زن مالک جهیزیه است و  هر زمان که بخواهد می تواند اموال خود را تصرف کند پس برای استرداد جهیزیه لزومی به طلاق وجود ندارد.

دعوای استرداد جهیزیه حقوقی است یا کیفری

اصولاً دعوای استرداد جهیزیه دعوایی حقوقی است ولی در مواردی که زن به عنوان مالک، جهیزیه خود را طی اظهارنامه از شوهر استرداد کند و شوهر از تسلیم و بازگرداندن آن خودداری نماید ممکن است به عنوان طرف دعوای کیفری خیانت در امانت محاکمه شود. چون جایگاه مرد در نگهداری از جهیزیه در حکم امین است و یا اگر شوهر بعد از درخواست زن برای استرداد جهیزیه، جهیزیه را بفروشد یا تخریب کند زن می تواند دعوای انتقال مال غیر و تخریب اموال را علیه او طرح کند.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای استرداد جهیزیه

برای طرح دعوای استرداد جهیزیه، دادگاه خانواده صلاحیت رسیدگی دارد و اگر بهای خواسته یعنی قیمت وسایل جهیزیه کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد مرجع صالح به رسیدگی شورای حل اختلاف است.

توصیه ما برای طرح دعوای استرداد جهیزیه و تنظیم لایحه دفاعیه استرداد جهیزیه مراجعه به مشاوران و وکلای متخصص آنی مشاوره در این حوزه می باشد.